Cắm hoa là hình thức thưởng lãm giá trị của hoa, thông qua các ý tưởng nghệ thuật để xử lý và bài trí phù hợp nhằm thể hiện vẻ đẹp tự nhiên, linh động đầy sức sống của hoa cỏ, cắm hoa cũng như nghệ thuật hội hoạ, tạo vườn, bố trí cảnh… được thuộc phạm trù nghệ thuật tạo hình
- Cắm hoa phương Tây
Nghệ thuật cắm hoa phương Tây có nguồn gốc kéo dài liên tục, bắt nguồn từ Ai Cập cổ đại. Ban đầu được phổ biến trong các hội tế lễ. Thế kỷ 14-16 là giai đoạn văn nghệ châu Âu phát triển mạnh, loại hình cắm hoa nghệ thuật càng phát triển rộng, mọi người đem hoa tươi cắm đầy bình, đầy giỏ…để bày biện trong nhà, và Pháp trở thành thủ đô của nghệ thuật cắm hoa Châu Âu lúc bấy giờ.
Thế kỷ 17-18, cùng với sự phát triển của hàng hải, nghệ thuật cắm hoa cũng có sự giao lưu, truyền bá và phát triển, những tác phẩm cắm hoa nghệ thuật đã trở thành đối tượng của các nhà hội hoạ, đồng thời hoa cũng đã đi vào thời trang của mọi người.
Thế kỷ 19-20, trở nên thịnh hành ở Anh. Sự nghiệp phát triển nghệ thuật cắm hoa Châu Âu dần được hệ thống hoá và lý luận hoá.
- Cắm hoa phương Đông
Nghệ thuật cắm hoa phương Đông có nguồn gốc từ Trung Quốc, từ thời nhà Tần đến Hán Nguỵ Nam Bắc triều, đã trở nên quen thuộc, đến đời Tuỳ Đường càng hưng thịnh, đời nhà Tống đi vào tinh nhã và đời nhà Minh thì đạt đến đỉnh cao. Tuy nhiên, đến đời nhà Thanh trở nên ít được chú trọng.
Như vậy, khởi đầu của nghệ thuật cắm hoa phương Đông bắt nguồn từ Trung Quốc, du nhập sang Nhật Bản đã được toàn thế giới biết đến như một loại hình nghệ thuật cao cấp, điển nhã đặc biệt.
- Cắm hoa Nhật Bản
Vào thế kỷ thứ 6, sứ giả của Nhật Hoàng đã đem tế đàn dâng hoa của Phật giáo Trung Quốc thời Tuỳ Đường về Nhật Bản, đồng thời xây dựng một “trì phường lưu” cắm hoa nghệ thuật ở lầu lục giác của kinh đô Nhật. Sau này, cuốn “Lịch sử bình hoa” của tác giả Viên Hồng Đạo người Trung Quốcđã được dịch và xuất bản tại Nhật, trở thành cuốn sách kinh điển về nghệ thuật cắm hoa Nhật Bản.
Về sau, cắm hoa Nhật Bản không ngừng phát triển, xuất hiện thêm các trào lưu cắm hoa như “Tiểu nguyên lưu” và “Thảo nguyệt lưu”, trở thành 3 trường phái cắm hoa nghệ thuật lớn nhất Nhật Bản
3. Phân loại cắm hoa
- Căn cứ vào phong cách của từng dân tộc, từng khu vực, có thể phân làm 3 loại hình cắm hoa: phương Đông, phương Tây và cắm tự do hiện đại
- Căn cứ vào đặc điểm thời đạicó thể chia làm 2 loại: cắm hoa cổ điển và cắm hoa hiện đại
- Căn cứ vào thủ pháp biểu hiện nghệ thuật chia làm cắm hoa tả thự, tả ý và trừu tượng
- Căn cứ vào hình thức cắm để chia thành cắm hoa cơ bản, cắm hoa sáng tạo
- Căn cứ vào tính chất, vật liệu hoa chia thành cắm hoa tươi, hoa khô, hoa nhân tạo, và hoa hỗn hợp
- Căn cứ vào loại bình cắm để chia làm cắm bình, cắm giỏ, cắm chậu, cắm đĩa, cắm hoa treo, cắm hoa bát gốm
- Căn cứ vào mục đích cắm để phân thành cắm hoa hàng ngày, cắm hoa thương mại, cắm hoa nghệ thuật.
Kết cấu cơ bản cắm hoa là một trong những bước cơ bản của nghệ thuật cắm hoa, đặc biệt là xác định kích cỡ của bình cắm
Khi quan sát các tác phẩm cắm hoa, sự tương đối giữa kích cỡ của hoa và của bình cắm rất quan trọng. Chú ý ở mỗi bình hoa phụ chỉ có độ dài bằng ½ cành hoa chính, cành phụ không bị hạn chế bởi số lượng, nhưng chú ý khoảng cách của các cành để tạo không gian thoáng, không để cảm giác quá dày đặc hoặc quá thưa thớt.
Tác giả Thiên Kim – Nghệ tuật cắm hoa theo phong cách Đông Tây hiện đại
