Tỉ lệ phải hài hoà, cân bằng và đạt yêu cầu thẩm mỹ, quan trọng nhất là quan hệ tỉ lệ giữa người và mẫu cắm hoa. Hãy dựa vào điều kiện vật chất và ý tưởng sáng tạo để sắp xếp một quan hệ tỉ lệ thích hợp.
Chất lượng của một mẫu cắm hoa sẽ được quyết định bởi tính biến hoá của quy luật, hay còn gọi là biến hoá bố cục. Mẫu cắm hoa lôi cuốn hay nhạt nhẽo không phải do số lượng hoa nhiều hay ít, mà còn phụ thuộc vào tính logic, vào biểu hiện của cái đẹp đường nét.
Một mẫu cắm hoa hay không cần dùng nhiều hoa, nên phối hợp thêm lá hay cành cây, tỉ mỉ trong thực hiện sẽ tạo được tiết tấu nhẹ nhàng. Ví dụ tầng lớp cao thấp, thứ tự trước sau, kết hợp trái phải, độ dày mỏng và màu sắc...đều là những nhân tố để tạo nên tính hài hòa.
- Kết hợp hài hoà cây và hoa
Trong một mẫu cắm hoa, hoa luôn giữ vai trò chính, tuy thế bản thân nó cũng có sự phân biệt chính phụ. Người cắm hoa cần nắm bắt hình thái và màu sắc của hoa cốt thể hiện ý nghĩa sâu xa của mẫu cắm, tạo cảm giác về đường nét, tác dụng chủ yếu của nó là bổ trợ cho hoa chính, truyền đạt ý nghĩa cho mẫu cắm hoa càng mãnh liệt hơn
Nhánh cây có một vị trí quan trọng trong việc tạo hình, thậm chí có thể là một mẫu cắm độc lập, tạo cảm giác về đường nét, tác dụng chủ yếu của nó là bổ trợ cho hoa chính, truyền đạt ý nghĩa làm mẫu cắm càng mãnh liệt hơn.
Lưu ý: Vị trí của nhánh cây phải thích hợp, những nhánh cây quá tốt, sum xuê cần được cắt tỉa gọn ghẽ mới có thể làm tăng vẻ đẹp hình thái của mẫu cắm hoa. Dưới sự sắp xếp khéo léo, những nhánh cây tuy đơn giản nhưng lại mang phong thái cao quý, thể hiện giá trị của mẫu cắm hoa.
Tác giả Thiên Kim – Nghệ thuật cắm hoa
