Các bộ phận trong một tác phẩm không độc lập nhau, giữa chúng có mối liên hệ nhất định, đặc biệt là các vật liệu khô. Tính quan hệ cho mẫu cắm hoa có thể hữu hình, như dây leo, phiến đá, vật liệu bổ trợ sẽ là cầu nối giữa các bộ phận. Quan hệ cũng có thể là vô hình, chẳng hạn tính phản chiếu và làm nền đệm giữa các bộ phận với nhau.
Ngoài tính liên hệ, không thể thiếu sự phân cách thích hợp. Nó giúp mẫu cắm có độ lớn và sâu hơn, thể hiện được tất cả ngụ ý tiềm ẩn. Liên hệ và phân cách có mối tương quan với nhau, thiết kế sao cho cách mà không ngăn, vừa xa lại vừa gần.
Hài hòa là điểm thiết yếu trong kết cấu cắm hoa. Nói cách khác, trong cắm hoa ngoài việc chú ý hình ảnh cần suy xét đến tính đối lập và thống nhất của hoa. Nếu xử lý tốt mẫu này, sẽ tạo được mối liên hệ và sự phản ánh qua lại hoàn chỉnh giữa các bộ phận mẫu cắm, tạo tính chặt chẽ và hài hòa , từ đó có cả cái đẹp của cả chỉnh thể. Ví dụ, màu sắc đậm hay nhạt, số lượng ít hay nhiều, tính mỏng hay dày, kích thước lớn hay nhỏ, dài hay ngắn v.v...
Tóm lại cắm hoa theo phong cách Phương Tây thường vận dụng tính đối lập, thể hiện không khí vui vẻ hào hứng. Ngược lại, cắm hoa theo phong cách Phương Đông lại chú trọng tính nghệ thuật và nét hài hòa.
Tác giả Thiên Kim - Nghệ thuật cắm hoa
