Nên theo chế độ ăn hài hòa chất bột, chất thịt, chất béo, đủ mà không dư thừa. Nhiều loại rau trái tốt cho sức khỏe.
Cá tốt hơn thịt. Thịt trắng (như thịt gà) lành hơn thịt đỏ (thịt heo, bò, dê). Dầu thực vật tốt hơn mỡ động vật. Đừng lậm fast food, không sa đà làng nướng. Thường xuyên tránh ăn quá mặn, quá ngọt, quá nóng cháy.
Trời đất cho ta rau trái. Rõ rồi, ăn nhiều loại rau cải, củ, đậu và nhiều loại trái cây làm tốt cho sức khỏe chúng ta. Nên ăn nhiều các loại ngũ cốc còn nguyên, các loại đậu củ, rau trái mỗi ngày và mỗi bữa ăn.
Các loại rau trái mang đầy các vitamin và muối khoáng thiết yếu và các vi chất không có trong các viên thuốc bổ đa vitamin. Nhiều màu, đậm màu càng chứa nhiều các chất quý này. Bao nhiêu là màu sắc, bao nhiêu là hương vị, làm cho bữa ăn vui mắt, thơm tho. Dinh dưỡng nhiều rau trái làm giảm bớt nguy cơ bị bệnh tim mạch, một số bệnh ung thư và các bệnh mạn tính khác.
Nguồn chất xơ dinh dưỡng của rau trái giúp tránh táo bón, giúp ruột bớt hấp thụ các độc tố trong chất thải, giảm nguy cơ ung thư.
Chọn chất béo lành. Các chất béo cần để nuôi não, tim và các tế bào cùng với tóc, lông, da, móng. Thức ăn giàu omega-3 (DHA và FPA) đặc biệt quan trọng giúp giảm bệnh tim mạch, cải thiện tính tình và ngừa trầm cảm.
Thêm dầu thực vật: đậu phộng, ô liu, trái bơ, các hột bí, hột mè, hạnh nhân. Chọn mỡ của các loài cá chứa omega-3 và omega-6: cá hồi, cá mòi, cá ba sa. Hạn chế các thức ăn chứa mỡ động vật (trong thịt đỏ chế biến và sản phẩm sữa nguyên).
Đừng ăn mặn quá. Tránh bớt các món muối mặn, làm dưa: khô mắm muối mặn, thịt cá xông khói, cải dưa, cà pháo mắm tôm... Tránh các loại chíp khoai tây, bắp rang mặn... Giảm từ từ độ mặn trong bữa ăn để tránh huyết áp cao và nhiều bệnh khác.
Tránh xa sát thủ cận kề: nuốt khói. Thuốc lá gây bệnh tim mạch, bệnh phổi và bệnh ung thư. Chứa hơn 70 chất gây ung thư mạnh, khói thuốc gây 15 loại ung thư. Hạn chế bia rượu. Khói thuốc và rượu nhân nguy cơ ung thư lên gấp bội.
Nước chảy giữa dòng không thối
Ông Hoa Đà là một bậc danh y đời Tam Quốc có câu: "Nước giữa dòng mà không thối là vì chảy luôn. Cái then cửa mà không gỉ là vì đưa đi đẩy lại luôn. Con người ta muốn cho mạnh mẽ cũng phải năng vận động, thì mới được khỏe mạnh".
Vua Càn Long sống thọ. Ông vua nổi tiếng triều Thanh sống tới 89 tuổi! Các vua Tàu sẵn rượu ngon gái đẹp, khó sống lâu mà. Thì ra Càn Long có bí quyết mỗi ngày luyện tập võ nghệ và mười điều tự xoa bóp (nghiến răng, đảo hai mắt, nuốt nước miếng, xoa mặt, vuốt mũi, nhịp tai, vuốt chân, xoa bụng, duỗi chi, nhíu đít).
Thái cực quyền dưỡng sinh
Chầm chậm như kéo tơ. Thấy nhiều người trẻ tuổi nhiều tuổi sáng sáng múa máy hêu hêu ở các công viên tôi thấy vui. Đó là thái cực quyền dưỡng sinh - trên dưới theo nhau, trong ngoài hợp nhau. Bài múa nhẹ tênh, động tác tiếp nối chầm chậm như kéo tơ. Hơi thở nhịp nhàng, cơ thể dìu dặt, tâm thân hài hòa, người thơ thơi thảnh thơi.
Giải quần vợt Úc mở rộng năm 2018 đang diễn ra, tiếc cho hai tay vợt nổi tiếng Nadal và Djokovic đều bị loại vì chấn thương. Rõ ràng vận động quá sức!
Sách quý Dưỡng sinh. Năm 1970, BS. Nguyễn Văn Hưởng, 64 tuổi, bị tai biến mạch máu não nặng. Nghiên cứu để trị bệnh cho mình, ông tổng hợp rất hay kinh nghiệm về khoa bảo vệ sức khỏe từ cổ chí kim, từ Âu sang Á, kết hợp y học phương Đông và phương Tây với truyền thống y học dân tộc. Sách “Phương pháp dưỡng sinh” Nguyễn Văn Hưởng chỉ dẫn đủ hết, cách hít thở, tập khí công, các tư thế yoga, có cả 10 điều tự xoa bóp của Càn Long... Sức khỏe hồi phục, ông sống rất lâu.
Nhắc nhau tập đều. Ai vận động thân thể cũng có lợi. Lời khuyên hiện nay là tập luyện thân thể 30 - 60 phút mỗi ngày tùy theo người, theo hoàn cảnh. Người mập người ốm, trẻ con người lớn, phụ nữ mang thai, người khuyết tật. Kết hợp thể dục đều đặn với các hoạt động thường ngày là tốt rồi.
Đi bộ, bơi lội, chơi thể thao. Làm việc nhà, làm vườn cũng góp phần cho vận động thân thể. Đối với trẻ con, cách nào cũng tốt miễn là chúng hoạt động chơi đùa chạy nhảy.
Ăn lành tập đều làm giảm béo phì, bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư ruột, tiểu đường, huyết áp cao. Còn nhiều ích lợi khác như giảm đau khớp, bớt trầm cảm, tốt cơ xương khớp, dáng vóc đẹp hơn, tinh thần sảng khoái hơn. Không cần tập luyện cầu kỳ, mà cố gắng tập đều.
Vài năm gần đây, nhiều người đi bộ mỗi ngày bảy đến mười ngàn bước, BS. Mercola - người cổ vũ cho phương pháp này có nhắc nhở không cứ đi một hơi mà có thể đi bộ một giờ vào sáng sớm, 30 phút sau cơm trưa và một giờ nữa vào buổi chiều. Cũng có thể thưởng thức đi bộ ngắn 20 phút trong ngày, lịch đi rất uyển chuyển mà vẫn bổ ích.
Hít thở thâm sâu. Hít thở bình thường chỉ dùng một phần của lá phổi. Hít thở thâm sâu dùng gần trọn các lá phổi, cơ hoành hoạt động tích cực xoa bóp nội tạng gan, lách, bao tử - ruột... Cơ thể vận động, phổi đưa khí O2 vào, thải khí CO2ra. Sự vận động thể dục giúp phổi lọc luôn mây mù tâm ý.
Thức dậy sau khi ngủ đầy giấc, bạn thấy thơ thới, tươi tắn, đầy năng lượng. Bạn có biết là bạn đã đầu tư vào việc nâng niu sự sống cho chính mình?
Giấc ngủ là một phần của đời sống. “Giấc ngủ không phải là điều xa xỉ, đó là điều thiết yếu quyết định cho sức khỏe tốt. Thiếu ngủ đi với bệnh tật” (theo CDC, Hoa Kỳ). Thiếu ngủ làm đời sống ngắn lại, gia tăng bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, huyết áp, béo phì, trầm cảm.
Bổ bộ óc Khỏe cả người Đẹp làn da. Giấc ngủ cần cho não tăng trưởng và phát triển. Khi ngủ chúng ta học: bộ óc dễ dàng kết nối các thông tin mới và sắp xếp vào bộ nhớ lâu dài. Ngủ giúp cơ thể sửa sang lại cơ bắp và các mô trong người, thay thế các tế bào già cỗi. Hormon tăng trưởng tiết ra, các chất giúp hệ miễn dịch tăng lên. Thiếu ngủ khiến dễ nhiễm bệnh, sức lớn của trẻ con bị ảnh hưởng. Cơ thể tiết ra hormon melatonin điều tiết ngủ thức và hormon vỏ thượng thận kiểm soát stress. Giấc ngủ ngon làm da mịn màng và tươi sáng.
Chắt chiu tuyến tùng. Tuyến tùng quả là một tuyến nội tiết giống trái thông (pine cone), gọi gọn là tuyến tùng. Ẩn nơi sâu kín nhất của bộ óc, núp dưới cuống nối hai bán cầu não, nhỏ như hột đậu, tiết ra melatonin điều hòa giấc ngủ. Chiều xuống tuyến tùng bắt đầu nhả hormon melatonin. Tuyến tùng khỏe, năng động, chúng ta nhạy với các tần suất của ánh sáng, và trở nên tinh tế trong cuộc sống.
Xáo trộn tuyến tùng có thể dẫn tới rối loạn giấc ngủ, xáo trộn cảm xúc, thay đổi thân nhiệt, có vấn đề với hệ sinh dục, già sớm, trầm cảm và nguy cơ ung thư.
Bao nhiêu cho đủ là tùy người, và tùy lúc trong đời người. Người lớn nên giữ giấc ngủ trung bình từ 7 - 8 giờ, ít nhất là 6 giờ mỗi ngày. Ngủ hơn 9 giờ /ngày thì cũng không tốt. Khi người ta ngủ, melatonin được tuyến tùng nhả ra tới đỉnh cao khoảng 2 giờ sáng, lúc ngủ say, giảm dần từ 5 giờ đến 10 giờ sáng. Tốt nhất nên ngủ từ 9 - 10 giờ tối đến 4 - 5 giờ sáng.
Vệ sinh giấc ngủ. Trước ngủ tránh ăn no. Phòng ngủ càng tối càng tốt. Giữ mát nhiệt độ trong phòng. Đừng dùng đồng hồ ré lớn quá. Tập thói quen lên giường êm ả, tránh xa rượu, cà phê buổi tối, kềm lòng trước cuốn sách hay phim tivi hấp dẫn. Tránh máy vi tính trước ngủ ít nhất một giờ. Để qua bên các âu lo cho sáng hôm sau.
Ngủ đúng giờ mỗi đêm, thức cùng giờ mỗi sáng. Buổi sáng phơi nắng một chút, đồng hồ sinh học cần ánh sáng để tự điều chỉnh.
Một đêm ngon giấc dọn sân cho các thói quen tốt khác: hăng hái tập thể dục, không cần nước ngọt trợ lực, khỏi nhờ cà phê cho tỉnh người.
Sống vui
Cười là thuốc bổ. Cười rộ hay cười mỉm đều hay. Nhớ phải cười lành. Tiếng cười làm tăng sức khỏe, làm mạnh hệ miễn dịch, tái tạo năng lượng, giảm bớt cơn đau và chống lại tác hại của stress. Đây là loại thuốc trời cho, không tốn tiền. Tiếng cười là thuốc tốt cho cả thân thể và tâm hồn.
Tiếng cười chúng ta điều hòa tâm thân. Đùa vui hài hước làm nhẹ gánh tâm sự nặng trĩu trong lòng. Cười kích thích sự sản xuất endorphin, thuốc phiện tự nhiên giúp cơ thể thấy phơi phới.
Cười che chở cho con tim, cải thiện chức năng các mạch máu, làm khí huyết lưu thông, giúp tránh đột quỵ.
Tiếng cười lây lan. Khi cùng reo cười, người ta gần gũi nhau, thấy hạnh phúc hơn. Tiếng cười phát ra khi người ta thấy dễ chịu với một người khác, thấy tự do và cởi mở. Càng cười, cả nhóm càng thấy ấm lòng gắn bó. Tiếng cười gây thân thiện hơn và dễ lây lan.
Phải luôn nhắc nhau:
Nâng niu thuốc quý trời cho
Ăn lành Ngủ đủ Tập đều Sống vui.
Nguồn : khoahocphothong.com.vn - GS.BS. Nguyễn Chấn Hùng
